Những Quy Tắc Vẽ “Bất Di Bất Dịch” Trong Mỹ Thuật Ai Cập

Mỹ thuật Ai Cập cổ đại là một trong những nền nghệ thuật có quy tắc chặt chẽ nhất trong lịch sử. Mọi tác phẩm đều tuân theo những quy chuẩn nghiêm ngặt về hình dáng, tỷ lệ và bố cục, nhằm thể hiện thế giới quan và tín ngưỡng của người Ai Cập cổ.

Quy tắc về tỷ lệ cơ thể

Người Ai Cập sử dụng một hệ thống lưới tỷ lệ để vẽ con người, trong đó chiều cao cơ thể thường được chia thành 18 ô vuông từ bàn chân đến đường tóc.

• Đầu và thân trên thường quay nghiêng, trong khi mắt và vai được thể hiện chính diện.
• Chân và bàn chân luôn vẽ theo góc nghiêng, với một chân đặt trước chân kia.

Phép phối cảnh phân cấp

Trong tranh Ai Cập, kích thước nhân vật thể hiện tầm quan trọng của họ:

• Pharaon và thần linh luôn được vẽ lớn nhất.
• Quan lại và quý tộc có kích thước trung bình.
• Nô lệ và dân thường có kích thước nhỏ nhất.

Quy tắc màu sắc

Màu sắc trong tranh Ai Cập mang ý nghĩa tượng trưng:

• Đỏ: Sức mạnh, năng lượng và nam tính.
• Vàng: Thần thánh, bất tử (thường thấy trong hình ảnh thần linh và hoàng gia).
• Xanh lá: Sự tái sinh, màu của sông Nile.
• Đen: Sự phì nhiêu, cái chết và thế giới bên kia.

Không gian và bố cục

• Nhân vật quan trọng luôn chiếm vị trí trung tâm.
• Không có chiều sâu thực sự, mọi vật thể được sắp xếp theo hàng ngang.
• Cảnh vật được trình bày theo dạng “đăng ký” – mỗi yếu tố được đặt trong một khung riêng biệt.

Quy tắc chữ viết và hình ảnh

• Văn tự tượng hình (chữ hieroglyph) thường xuất hiện cùng với tranh, bổ sung ý nghĩa cho hình ảnh.
• Các nhân vật và sự kiện quan trọng thường đi kèm văn bản mô tả chi tiết.

Những quy tắc vẽ trong mỹ thuật Ai Cập không chỉ thể hiện nghệ thuật mà còn là cách người Ai Cập cổ ghi chép lịch sử, tôn vinh thần linh và phản ánh tín ngưỡng của họ. Chính những quy tắc này đã giúp nghệ thuật Ai Cập có một phong cách độc đáo và trường tồn qua hàng ngàn năm.